Ca mổ kéo dài nhiều giờ, đòi hỏi sự tập trung và kỹ năng cao độ. Ảnh: BVCC

Bệnh nhân là anh N.V.D, 22 tuổi, bị tai nạn lao động nghiêm trọng khi vận hành máy cắt tại xưởng cơ khí. Trong lúc làm việc, do đeo găng tay bảo hộ quá rộng, tay trái của anh bị cuốn vào trục quay của máy, khiến lưỡi dao chém đứt đốt xa ngón trỏ – phần đầu ngón tay chứa nhiều mạch máu và dây thần kinh quan trọng.

Tại thời điểm nhập viện, phần ngón tay bị đứt gần như tách rời hoàn toàn, chỉ còn dính một lớp mô mỏng. Bác sĩ ghi nhận đầu ngón tay không có tuần hoàn, nhợt nhạt, xẹp, không đàn hồi và không chảy máu khi châm kim – dấu hiệu cho thấy mô đã bắt đầu hoại tử. Nếu không phẫu thuật kịp thời, nguy cơ mất hoàn toàn ngón tay là rất cao.

Các bác sĩ cho biết, tổn thương phức tạp khiến xương, mạch máu và thần kinh bị cắt đứt hoàn toàn, chỉ còn một lớp mô mỏng giữ phần ngón tay với bàn tay. Kiểm tra lâm sàng cho thấy phần ngón bị tách rời mất tuần hoàn, xẹp, không còn đàn hồi và nhợt nhạt – dấu hiệu rõ ràng của hoại tử. Các xét nghiệm chuyên sâu xác nhận ngón tay mềm, không bật lại khi ấn và không chảy máu khi châm kim. Nếu không can thiệp khẩn cấp, phần chi thể này sẽ không thể cứu vãn.

Theo tiến sĩ, bác sĩ Dương Mạnh Chiến, chuyên gia phẫu thuật tạo hình và vi phẫu, các tổn thương đứt rời ở đốt xa ngón tay, đặc biệt là ngón trỏ là thách thức lớn trong chuyên ngành này. “Tại vị trí này, mạch máu rất nhỏ, chỉ bằng sợi tóc, cực kì khó tìm và dễ tắc nghẽn sau nối. Ngay cả với kĩ thuật cao, tỉ lệ thành công cũng không hề dễ dàng” – tiến sĩ, bác sĩ Dương Mạnh Chiến cho biết.

Ngay cả ở các bệnh viện lớn có chuyên môn cao, tỷ lệ thành công ở vị trí này vẫn còn hạn chế. Tuy nhiên, với bệnh nhân trẻ tuổi và tổn thương xảy ra ở ngón trỏ – ngón tay đóng vai trò quan trọng trong sinh hoạt và lao động – các bác sĩ quyết định thực hiện phẫu thuật vi phẫu khẩn cấp với mục tiêu nối lại mạch máu, thần kinh và cố định xương để bảo tồn chức năng chi thể.

Ca mổ đòi hỏi sự tập trung và chính xác tuyệt đối. Các bác sĩ sử dụng kính vi phẫu phóng đại hàng chục lần để quan sát các động mạch nhỏ hơn cả tế bào mỡ.

Ca mổ kéo dài nhiều giờ, đòi hỏi sự tập trung và kỹ năng cao độ. Dưới kính hiển vi công suất lớn, các bác sĩ khéo léo nối lại mạch máu, thần kinh và cố định xương bằng đinh xuyên. Do đặc điểm mạch máu quá nhỏ và nguy cơ co thắt cao sau phẫu thuật, tuần hoàn ngón tay vẫn chưa ổn định ngay. Bệnh nhân được theo dõi sát sao và hỗ trợ tuần hoàn liên tục trong những ngày đầu.

Hai tuần sau mổ, các dấu hiệu phục hồi trở nên rõ ràng: đầu ngón tay hồng hào, đàn hồi tốt, có cảm giác trở lại. Các bác sĩ đánh giá kết quả khả quan, song bệnh nhân vẫn cần tiếp tục vật lí trị liệu để phục hồi chức năng cầm nắm, cảm giác tinh tế và phản xạ.

Từ trường hợp này, các bác sĩ khuyến cáo người lao động cần sử dụng bảo hộ đúng cách: găng tay phải vừa vặn, không dư vải; tóc dài, quần áo rộng hoặc dây đeo cũng cần được cố định chắc chắn. Khi làm việc với máy cắt, máy dập hoặc máy có trục quay, cần tập trung và tuân thủ quy trình an toàn tuyệt đối.

Nếu không may xảy ra tai nạn đứt rời chi thể, cần xử trí đúng cách như sau: bọc phần đứt vào gạc sạch ẩm, cho vào túi nilon kín, rồi đặt túi này vào túi thứ hai chứa hỗn hợp đá và nước, tránh để chi thể tiếp xúc trực tiếp với đá lạnh. Đưa nạn nhân và phần chi thể đến bệnh viện sớm nhất có thể, lý tưởng trong vòng 6 giờ (hoặc tối đa 24 giờ nếu bảo quản lạnh đúng cách).

Ca phẫu thuật thành công không chỉ cứu được ngón tay cho bệnh nhân trẻ tuổi, mà còn là lời nhắc nhở mạnh mẽ về tầm quan trọng của việc tuân thủ quy trình an toàn lao động. Trong môi trường làm việc tiềm ẩn nhiều rủi ro, chỉ một sơ suất nhỏ cũng có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng. Do đó, mỗi người lao động cần chủ động bảo vệ bản thân bằng cách sử dụng đúng và đủ các thiết bị bảo hộ, đồng thời nâng cao ý thức cảnh giác để phòng tránh tai nạn đáng tiếc có thể xảy ra.